Αφηγήσεις ζωής στην κρίση

Η δημοσιογράφος και σύμβουλος ανθρωπίνων σχέσεων Κρυσταλία Πατούλη στο πλαίσιο

της ομάδας του σεμιναρίου «Αφήγηση Ζωής», που διοργανώνει επί σειρά ετών στην Αθήνα,

ξεκίνησε να συλλέγει κείμενα από όλους «όσοι επιθυμούν να συμμετέχουν σε μία έρευνα

με βάση τα βιώματα της κρίσης, όπου απλοί άνθρωποι καταθέτουν προσωπικές εμπειρίες,

ερωτήματα, σκέψεις, απώλειες, προβλήματα, αλλαγές, και ό,τι άλλο μπορεί να έζησαν και

να ζουν, από τη στιγμή που ανακοινώθηκε η εισαγωγή της χώρας στο ΔΝΤ μέχρι σήμερα».

Ο στόχος της έρευνας είναι να συλλεχθούν όσο γίνεται περισσότερα βιωματικά κείμενα, ως

αυθεντική προσωπική αποτύπωση της παρούσας κρίσης (afigisizois.wordpress.com/about ).


Η ίδια, έχει επίσης διεξάγει ακτιβιστικά την έρευνα για τις αιτίες και τις λύσεις της κρίσης,

θέτοντας(και με ανοιχτή πρόσκληση από το 2011) σε 177 πρόσωπα των γραμμάτων,

των επιστημών και των τεχνών (από την Ελλάδα, την Κύπρο και το εξωτερικό), το

ερώτημα «ποιες αιτίες μας έφεραν ως εδώ, και κυρίως τι πρέπει να κάνουμε;», από τον πρώτο

καιρό της κρίσης που είχε τεθεί επιτακτικά από πολλούς το ερώτημα «πού βρίσκονται οι

πνευματικοί άνθρωποι, και γιατί δεν παίρνουν θέση;».

Συγκεντρώθηκε κατ’ αυτόν τον τρόπο ένα τεράστιο υλικό, δημιουργώντας έναν δημόσιο

διάλογο από τον Αύγουστο του 2010 μέχρι σήμερα, με πάνω από 265 άρθρα και συνεντεύξεις

ή και επιστολές που άρχισαν να δημοσιεύονται στο tvxs.gr στα πλαίσια της εν λόγω έρευνας

από τον Δεκέμβριο του 2010, με επιπλέον υποερωτήματα ανάλογα με την επικαιρότητα.

Τα αναλυτικά αποτελέσματα αυτής της έρευνας, θα κυκλοφορήσουν σε βιβλίο από τις

εκδόσεις Κέδρος, διαμορφωμένα σε 16 θεματικές ανάλογα με τη βασική ιδιότητα των

συμμετεχόντων, και μελετήθηκαν από την ίδια με τη βοήθεια πέντε ακτιβιστών*.

Ακολουθεί ενδεικτική παρουσίαση της σύνοψης των αναλυτικών αποτελεσμάτων σε

τρεις ενότητες ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΚΟΙΝΩΝΙΑ.

Έρευνα: Αιτίες και λύσεις της κρίσης

«Όταν ήρθε -τον 19ο αιώνα- η αστική τάξη πραγμάτων, η λεγόμενη νεωτερικότητα**, η ενιαία

-μέχρι τότε- υπόσταση του ανθρώπου, άρχισε να διαχωρίζεται. Ο πρώτος διαχωρισμός, ήταν

στο άτομο και στον πολίτη. Ο δεύτερος διαχωρισμός, ήταν ανάμεσα στην οικονομία, την

πολιτική και την κοινωνία.» Karl Polanyi.

Με βάση τον παραπάνω διαχωρισμό της υπόστασης του ανθρώπου της νεωτερικότητας,

διαμορφώνεται η ενδεικτική σύνοψη των αποτελεσμάτων της έρευνας για τις αιτίες και

τις λύσεις της κρίσης που -εκτός των άλλων- θέτει το ερώτημα της επιβίωσης ή μη, του

συγκεκριμένου σύγχρονου ανθρωπολογικού τύπου.

Από τους: Κρυσταλία Πατούλη - Κώστα Κατσίμπρα

«ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - ΑΙΤΙΕΣ

Οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες στην έρευνα, συμφωνούν ότι σε οικονομικούς

όρους οι βασικότερες αιτίες της ελληνικής κρίσης, είναι:

• Παγκόσμια δομική κρίση

• Εκβιασμός του συστήματος / εξάντληση φυσικών πόρων, με σκοπό την

κερδοσκοπία

• Xρηματοπιστωτικός καπιταλισμός της σπέκουλας / φούσκα

• Tυχοδιωκτικά και κερδοσκοπικά συμφέροντα: αγορές

• Kατάρρευση του τραπεζικού συστήματος

• Δανεισμός / Χρέος / Έλλειμμα

• Προβλήματα ελληνικής οικονομίας: φοροδιαφυγή, αποβιομηχάνιση, μείωση

εθνικής παραγωγής, διόγκωση δημοσίου τομέα, κρατικοδίαιτος ιδιωτικός τομέας

• Σήμερα, τα μέτρα λιτότητας

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - ΛΥΣΕΙΣ

Οι περισσότεροι συμφωνούν στις παρακάτω λύσεις για να επιλυθούν τα προβλήματα του

οικονομικού σκέλους της κρίσης:

• Διαγραφή χρεών / Παγκόσμια Σεισάχθεια

• Αναδιανομή πλούτου

• Αποανάπτυξη / Τοπικοποίηση της οικονομίας

• Αύξηση της παραγωγικότητας της ελληνικής οικονομίας

• Οικολογική Γεωργία / Τουρισμός / Πολιτισμός

• Γερμανικές αποζημιώσεις

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΑΙΤΙΕΣ

Οι περισσότεροι συμφωνούν ότι σε πολιτικούς όρους οι βασικότερες αιτίες της ελληνικής

κρίσης, είναι:

• Παγκόσμια επιβολή της οικονομίας στην πολιτική

• Σχέση - νοοτροπία Έλληνα πολίτη / με το κράτος

• Κομματοκρατία (κυρίως των δύο μεγάλων κομμάτων - Πασόκ και ΝΔ)

• Πελατειακές σχέσεις

• Διαφθορά / Διαπλοκή

• Κρίση θεσμών (εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας, δικαιοσύνης, ΜΜΕ)

• Παραβίαση Συντάγματος

• Αποτυχία Ευρωπαϊκής πολιτικής ολοκλήρωσης / Κατάρρευση του Ευρωπαϊκού

πνεύματος

ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΛΥΣΕΙΣ

Οι περισσότεροι συμφωνούν στις παρακάτω λύσεις για να επιλυθεί το πολιτικό σκέλος της

κρίσης:

• Σύγκρουση πολιτικής - οικονομίας

• Ανάκτηση εθνικής κυριαρχίας

• Θεσμοθέτηση της πολιτικής λειτουργίας της κοινωνίας

• Άμεση Δημοκρατία / Συμμετοχή του πολίτη στις πολιτικές αποφάσεις / Έλεγχος

του πολιτικού συστήματος

• Αλλαγή Συντάγματος / Διαχωρισμός εξουσιών

• Αλλαγή δομών και θεσμών Ε.Ε.

• Πάταξη της διαφθοράς / Εξυγίανση / Δικαιοσύνη

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΚΟΙΝΩΝΙΑ - ΑΙΤΙΕΣ

Οι περισσότεροι συμφωνούν ότι σε κοινωνικούς όρους οι βασικότερες αιτίες της ελληνικής

κρίσης, είναι:

• Απληστία / καταναλωτισμός

• Αποδοχή / συμμετοχή - συνενοχή, στην πολιτική διαφθορά

• Ατομικισμός / έλλειψη συλλογικότητας και αλληλεγγύης

• Απουσία α)ισχυρής κοινωνικής οργάνωσης (συνδικάτα, σωματεία, κλπ), β)

συμμετοχής στα κοινά, γ) όπως και ελεγχου της εξουσίας

• Έλλειψη παιδείας / πολιτισμού

• Το άτομο καταναλωτής / πελάτης

ΚΟΙΝΩΝΙΑ - ΛΥΣΕΙΣ

Οι περισσότεροι συμφωνούν στις παρακάτω λύσεις για να επιλυθεί το κοινωνικό σκέλος της

κρίσης:

• Αλλαγή στο αξιακό κοινωνικό σύστημα

• Ανατροπή και αναδόμηση

• Αντίσταση / κοινωνικά κινήματα / συνεργασία των λαών

• Σωστή παιδεία / ιστορική γνώση

• Έλεγχος της εξουσίας

• Συμμετοχή στα κοινά / Δημιουργία μίας κοινωνίας πολιτών που συμμετέχει

ενεργά στις πολιτικές αποφάσεις

• Αλληλεγγύη / Αλληλοβοήθεια / Αξιοπρέπεια / Αγάπη»

Περισσότερα: Έρευνα: Αιτίες και λύσεις της κρίσης

Παραπομπές:

(*) Κώστας Κατσίμπρας, Λάζαρος Μαυροματίδης, Anna Bykalyuk, Στέλιος Καβύρης

και Ρένια Πουρνάρα.

(**) Η νεωτερικότητα συνδέεται με την ιδέα της "ευρωπαίκής ταυτότητας", δηλαδή με

την αντίληψη ότι, με αφετηρία το Διαφωτισμό, η Ευρώπη αφενός έγινε παγκόσμιο κέντρο

της επιστημονικής προόδου και της, κατά τον Max Weber, ¨απομάγευσης του κόσμου¨ (της

εκδίωξης των δεισιδαιμονιών), και αφετέρου κατέκτησε τον υψηλότερο πολιτισμό και,

ταυτόχρονα, την αποστολή να τον διαδώσει στον κόσμο.

-Καθεστώς εξαίρεσης ή ανάγκης είναι η ψήφιση από τη Βουλή νομοθετικών διαταγμάτων

καθ' υπέρβασιν του συντάγματος, χωρίς να περνούν προηγούμενα από τον έλεγχο της

συνταγματικότητας, με το επιχείρημα ότι η χώρα απειλείται από εξωτερικό ή από εσωτερικό

εχθρό. Εφαρμόστηκε αρχικά στη δημοκρατία της Βαϊμάρης, στα 1930-32.