κοινωνικό εργαστήριο θεσσαλονίκης

Στην Ελλάδα, οι επαγγελματίες της αρωγής εκτίθενται  ανεπανόρθωτα 

του Secret aid  worker

 
Η κοινότητα των επαγγελματιών της αρωγής έχει εδώ και πολλά χρόνια εξασκηθεί στο να βρίσκει λόγους που να εξηγούν γιατί το σχολείο δεν χτίστηκε στο αφγανικό χωριό, γιατί οι γυναικείες γεωργικές επιχειρήσεις δεν απέφεραν ακόμα κανένα κέρδος ή γιατί οι τουαλέτες χρειάστηκαν τρεις μήνες να στηθούν στο στρατόπεδο προσφύγων.

Όταν πρόκειται για τις ανεπάρκειές μας, έχουμε βολευτεί μια χαρά και αντλούμε από μια μακριά λίστα δικαιολογιών που εφευρίσκουμε για την Αϊτή, το Αφγανιστάν, το Ιράκ, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό: το πλαίσιο είναι εύθραυστο, διαρκής πόλεμος και συγκρούσεις, κακές υποδομές, διεφθαρμένη κυβέρνηση, δικτατορίες (τωρινές ή παλιότερες), ανεπαρκής χρηματοδότηση, αξίες διαφορετικές απ’ τις δικές μας. Και όταν όλα αυτά δε φτάνουν, υπάρχει πάντα πρόχειρος ο τεράστιος αριθμός των ανθρώπων: 1.033.513 καταγεγραμμένοι Σύροι πρόσφυγες στο Λίβανο, 655.990 πρόσφυγες στην Ιορδανία ή 3,9 εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένοι στο Ιράκ.

Στην Ελλάδα, όμως, δεν μπορούμε να επικαλεστούμε τίποτα απ’ αυτά. Η κοινότητα των
επαγγελματιών της αρωγής έχει ήδη εισπράξει 83 εκ. ευρώ για να βελτιώσει τις συνθήκες για τους πρόσφυγες, ενώ αναμένονται άλλα 214 εκ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μόνο τους προσεχείς μήνες. Κάπως δύσκολο λοιπόν να μιλήσουμε για υποχρηματοδότηση, ιδίως αν λάβουμε υπόψη το μέγεθος της κρίσης.

Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, ο αριθμός των προσφύγων στην Ελλάδα είναι περίπου 60.000. Το πρόβλημα δεν είναι ανυπέρβλητο. Αυτή τη φορά είμαστε σε μια χώρα της ΕΕ. Νιώθω ασφαλής όπου και αν είμαι –αυτό σημαίνει ότι μπορώ να επισκέπτομαι τους χώρους για να παρακολουθώ τι αποτελέσματα έφερε ένα πρόγραμμα ή να ρωτάω τους ίδιους τους πρόσφυγες τι θέλουν. Δεν το κάνω όμως, γιατί αυτό είναι κάτι που το λέμε εδώ και χρόνια χωρίς να το κάνουμε, και από πουθενά δεν υπάρχει πίεση ώστε αυτό να αλλάξει.

Απ’ όλες τις αποστολές στις οποίες έχω πάρει μέρος, πουθενά δεν υπήρχε τόσο μεγάλη απόσταση ανάμεσα στις προδιαγραφές και σε αυτό που γίνεται στην πραγματικότητα. Μέχρι τώρα δεν ήμασταν πουθενά υπόλογοι, και ποτέ δεν ρωτούσαμε και δεν εμπλέκαμε τις κοινότητες των ανθρώπων που είχαν το πρόβλημα. Στην Ελλάδα συνεχίζουμε να λειτουργούμε με τους ίδιους τρόπους όπως και πριν, παρόλο που δεν μπορούμε να βασιστούμε στις παραδοσιακές δικαιολογίες. Όταν έχουμε επαρκή υποδομή, ένα κοινωνικο-πολιτικό πλαίσιο όπου είναι εύκολο να λειτουργήσουμε, πρόσβαση σε Wi-Fi, τεχνολογία και επαρκείς πόρους, και όμως αδυνατούμε να καλύψουμε βασικές ανάγκες των προσφύγων (έστω και για κάτι τόσο απλό όσο η ασφαλής διαμονής), να περιορίσουμε σοβαρές απειλές (όπως η εμφάνιση της σεξουαλικής βίας), ή να είμαστε υπόλογοι ή καινοτόμοι, αυτό δείχνει ότι είμαστε απρόθυμοι ή ανίκανοι. Ίσως και τα δύο.

Στην Ελλάδα, η κοινότητα των επαγγελματιών της αρωγής εκτίθεται ανεπανόρθωτα. Η έκθεσή μας γίνεται ακόμα χειρότερη καθώς αποβαίνει εις βάρος μας η σύγκριση με οργανωμένες και αποτελεσματικές ομάδες εθελοντών που εργάζονται με λιγότερα και επιτυγχάνουν περισσότερα. Σε σύγκριση με αυτές, οι διεθνείς ΜΚΟ και η Ύπατη Αρμοστεία φαίνονται φιλοχρήματες, δυσκίνητες, γραφειοκρατικές και αναποτελεσματικές.

Σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν εθελοντές που εργάζονται τόσο ανεξάρτητα όσο και ως οργανωμένες ομάδες για να ικανοποιούν ανάγκες και να καλύπτουν κενά. Καταλαμβάνουν εγκαταλελειμμένα κτίρια για να έχουν κάπου να κοιμηθούν οι πρόσφυγες, βρίσκουν πρόσθετη διατροφή για εγκύους και θηλάζουσες γυναίκες, οργανώνουν και διαχειρίζονται προγράμματα άτυπης εκπαίδευσης, φτιάχνοντας ακόμα και σχολεία μέσα σε στρατόπεδα.

Και όλα αυτά ενώ το προσωπικό των διεθνών ΜΚΟ ρουφάνε τον καπουτσίνο τους σε ατέλειωτες συνεδριάσεις συντονισμού –για την κατανομή χρημάτων, την προστασία, το νερό, την αποχέτευση και την υγιεινή, τη διανομή τροφίμων και την προστασία των παιδιών. Συχνά, για να αποφύγουμε να κουβεντιάσουμε ουσιαστικά, κρατάμε μανιωδώς σημειώσεις.
Εάν υπάρχει κάτι που να έχει θέσει υπό αμφισβήτηση κατά πόσον ο ανθρωπιστικός τομέας εξακολουθεί να είναι κατάλληλος να πετύχει το σκοπό του, αυτό είναι η απάντηση στην προσφυγική κρίση στην Ελλάδα.

Πρώτη δημοσίευση: Greece has exposed the aid community's failures

Μετάφραση: Α.Γ.