Φωτεινή Τσιμπιρίδου: Ψέμα γυναικείας δημοσιότητας

Τις τελευταίες μέρες βομβαρδιζόμαστε από τα καθεστωτικά μίντια με το περιστατικό του τραγικού θανάτου της μικρούλας Αννυ και τον «πατέρα-τέρας» που όχι μόνο τη σκότωσε –μάλλον από την υπερβολική βία που ασκούσε πάνω της- αλλά φρόντισε να τεμαχίσει και να εξαφανίσει το σώμα του παιδιού, με επιμονή επαγγελματία δολοφόνου.

Στην τηλεόραση του τρόμου δείχνονται και ξαναδείχνονται οι φωτογραφίες του παιδιού, του πατέρα και της ένοχης μητέρας, οι δημοσιογράφοι ψευτοχάνουν τα λόγια τους, ενώ οι ειδικοί ψηλαφούν το προφίλ του δολοφόνου, σχολιάζουν την απανθρωπιά του που την ορίζουν όμως κυρίως ως «αρρώστια» στα όρια του ‘πάθους’ και της ‘ζήλιας’. Εγκληματολόγοι διαπιστώνουν τι τον περιμένει μέσα στη φυλακή, σύμφωνα με τον κώδικα τιμής που επικρατεί μεταξύ των ποινικών οι οποίοι μπορεί να διαπράττουν εγκλήματα, δεν συγχωρούν όμως αυτούς που σκοτώνουν τη μάνα τους ή βιάζουν και σκοτώνουν τα παιδιά τους. Με άλλα λόγια, ο ανδροκρατούμενος κώδικας τιμής στις φυλακές λέει  ότι δεν συγχωρείται η βιοπραγία προς τους εξ αίματος ανιόντες και κατιόντες, αλλά προφανώς δεν τίθεται ζήτημα για τις εξ αγχιστείας κακοποιημένες, βιασμένες, σκοτωμένες συζύγους. Άλλωστε αυτές είναι γυναίκες …!

Παρακολουθώντας όλο αυτό το μελόδραμα που στήθηκε πάνω σε ένα πραγματικό δράμα, καταλαβαίνουμε από τις ρωγμές των παράλληλων πληροφοριών ότι η ζήλια του συντρόφου προς τη μητέρα, έκρυβε τελικά το ωφελιμιστικό ενδιαφέρον του δολοφόνου για την εκδιδόμενη γυναίκα. Η «παθολογική αγάπη και εμμονή του πατέρα να μείνει με το παιδί», όπως αναφέρθηκε από τους γνωστούς του, σχετίζεται προφανώς με τον ‘έλεγχο’ που επιθυμούσε να έχει επί της συντρόφου, όχι λόγω πάθους ‘ζήλειας’ αλλά γιατί ήθελε να κερδίζει από το εκδιδόμενο σώμα της. Επρόκειτο με άλλα λόγια για στυγνή εκμετάλλευση, που πατούσε πάνω στα κοκτέιλ ναρκωτικών, μια τεχνολογία διαχείρισης της εποχής μας, απαραίτητη για τον απανθρωπισμό των υποκειμένων.  

Προφανώς και ο δολοφόνος έχει σώας τας φρένας, αλλά ίσως θα ήταν πιο ακριβές να πούμε ότι πρόκειται για το είδος της ωφελιμιστικής συνείδησης που του είναι απαραίτητη για να επιβιώσει στον επισφαλή βίο που διάγει.

Θα άξιζε να μπούμε ως ερευνητές στον κόπο να αναζητήσουμε τις τεχνολογίες της βιοεξουσίας που επιβάλλονται ως βιοπολιτικές σε σώματα χωρίς σημασία (βλ. μετανάστες), πάνω σε υποκείμενα που αναγκάζονται να απογυμνωθούν από το πλαίσιο των αξιών και των σημασιών αξιοπρεπούς ζωής για να καταντήσουν υπάνθρωποι. Η ανέχεια, η ανεργία, η επισφάλεια, η μετανάστευση τους κάνει ευάλωτους. Τα ναρκωτικά αποτελούν το καταφύγιο/εφιάλτη της αυτοεκτίμησης που  όμως δημιουργούν τις δικές τους εξαρτήσεις και απαιτήσεις, γεγονός που δεν επιτρέπει κανένα περιθώριο συναισθηματισμού σε κανένα επίπεδο.

Γιατί λοιπόν ο καθεστωτικός λόγος επιμένει στο ‘πάθος και τη ζήλια’, αντί να αναδεικνύει τον ακραίο ωφελιμισμό ανθρώπου από άνθρωπο με όρους κυριολεκτικής ανθρωποφαγίας;

Γιατί αποφεύγουμε να μιλήσουμε για τα προφανή του μεγάλου κάδρου (βλ. εξαθλιωμένα υποκείμενα από τις βιοπολιτικές του νεοφιλελευθερισμού) που επιβάλλονται στα σώματα και μπλοκάρουν το συναίσθημα, οδηγώντας σε πρακτικές ανθρωποφαγίας επί του αδύναμου συγγενικού κρίκου, ακόμη και με την κυριολεκτική εξόντωσή του;

Μα για τον απλούστατο λόγο ότι οι γυναίκες-μετανάστριες, ως ευάλωτα σώματα που επιβιώνουν με την πορνεία, δεν αξίζει να αναφερθούν ούτε καν στον λόγο της ανάλυσης! Αρκούν οι ηθικολογικές ερμηνείες του ‘σκληρού πατέρα’ και της ‘άκαρδης μάνας’ για να τους μετατρέψουν σε τέρατα, μακριά από εμάς. Αν όμως μπούμε στον κόπο να στρέψουμε το βλέμμα στα παθήματά τους πολύ εύκολα θα καταλάβουμε τις ευάλωτες ζωές τους. Η κατανόηση του δράματος γυναικών, μεταναστών, μειονοτήτων είναι επιτακτική για λόγους ανθρωπισμού αλλά και γιατί ο Αννίβας της ανθρωποφαγίας/εκφασισμού είναι ήδη προ των πυλών, και το ζήτημα δεν παίρνει πια αναβολή! 

Όπως έχει ήδη παρατηρηθεί, σε περιπτώσεις ακραίων πιέσεων από τις τεχνολογίες και τις πολιτικές του νεοφιλελευθερισμού παρατηρούνται τόσο σφαγές και βιασμοί γυναικών όσο, κυνήγι μαγισσών και άλλων ευάλωτων κατηγοριών αποκλεισμένων. Σε χώρες, όπως στην Αφρική και την Αϊτή όπου έχει μπει το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα και σε άλλες που τελούν σε διαρκή μετάβαση και κρίση και κάνουν πάρτυ οι ολιγάρχες (βλ. πρώην σοσιαλιστικές χώρες του ανατολικού μπλόκ, Μέση Ανατολή), αυξάνονται τα περιστατικά της πορνείας, της μαύρης μαγείας, οι σφαγές, τα φασιστικά φαινόμενα και οι θρησκευτικοί φανατισμοί, ενώ οι αποκλεισμοί από το δημόσιο χώρο, ο έλεγχος/σκλαβιά των γυναικών, η εκμετάλλευση των παιδιών και όσων διαφέρουν είναι στην ημερήσια διάταξη.

«Όταν μια κοινωνία δεν λειτουργεί στρέφεται στην αυτοκτονία», έλεγε ο πατέρας των κοινωνικών επιστημών Emile Durkheim, παρατηρώντας τη γαλλική κοινωνία του 19^ου αιώνα. Και είναι προφανές ότι η ακραία βία προς τους άθλιους και τα ευάλωτα σώματα σήμερα γίνεται η τεχνική ενδυνάμωσης αυτών που έχουν ήδη υποστεί κοινωνικό θάνατο και αντιδρούν ως ζόμπι! Η ανθρωποφαγία καταντά ίσως το μόνο όπλο που απομένει στους αδυνάτους/εξαθλιωμένους μπροστά στη λαίλαπα του νεοφιλευθερισμού, έτσι όπως προκύπτει με τη σύμπραξη των δυνατών (βλ. οικονομικές ελίτ, πολιτικός αυταρχισμός και αποκλεισμός των κατατρεγμένων).

Κατά τραγική ειρωνεία (ή αλλιώς ως «εκδίκηση της γυφτιάς») η μόνη που αναφέρθηκε στους πραγματικούς λόγους της παιδοκτονίας με το όνομά τους (βλ. έλεγχος και εκμετάλλευση της εκδιδόμενης μητέρας, η αδιαφορία του κρατικού μηχανισμού, τα ελλείμματα στην εφαρμογή του κράτους δικαίου για προστασία γυναικών και ανηλίκων, κ.α)  ήταν η γυναίκα φαρσέρ των καναλιών που υποδύθηκε την ψυχίατρο του ΟΚΑΝΑ! Η ίδια, έστω και για μια στιγμή δημοσιότητας, έκλεψε την παράσταση και είπε ‘αλήθειες λέγοντας ψέματα’! Αλήθειες που όλοι θα ήθελαν να ομολογήσουν, αλλά που η φαρισαϊκή υποκρισία του κατεστημένου δεν τους αφήνει, τους παραπλανά και τους ρίχνει στα δίχτυα της αέναης ηθικολογίας!

Εστω και την ύστατη στιγμή ας αλλάξουμε το παράδειγμα, και ας αφουγκραστούμε πάνω σε αυτό το ‘ψέμα γυναικείας δημοσιότητας’! Ας μη ξεχνάμε ότι οι ζωές των γυναικών, όπως και των άλλων ευάλωτων κατηγοριών (μειονοτήτων, μεταναστών, νέων, παιδιών και διαφορετικών αποκλεισμένων), έχουν μεγάλη σημασία, αλλά κυρίως ότι η οικοδόμηση μιας νέας κοινωνίας θα πρέπει επιτέλους να ξεκινά από τις δικές τους εμπειρίες διακρίσεων. ΄Ετσι, για αλλαγή βρε αδελφέ, να αλλάξουμε τις προτεραιότητες της αφήγησης περί δικαιοσύνης και δικαιωμάτων γιατί μέχρι στιγμής, είναι τόσο πληκτικές με το μονοδιάστατο λευκό, αρσενικό τους πρόσωπο !