Βρώμικα κουτάλια με χρυσά αγαλματίδια, της Τζένης Οικονομίδη

Είδα τα Παράσιτα μόλις πρωτοπροβλήθηκαν στις αίθουσες, αρκετό καιρό πριν τις υποψηφιότητες και την τελική τους βράβευση. Την παρακολούθησα με ενδιαφέρον, με συνεπήραν οι πρώτες σκηνές στο υπόγειο σπίτι τους, αλλά δεν με κατέκτησαν κυρίως λόγω του σχηματικού, όπως πίστεψα, τρόπου παρουσίασης των ταξικών διαφορών, του έντονα συμβολικού χαρακτήρα τους και εν τέλει, της ακλόνητης από τα χρόνια αντιπάθειάς μου προς την αλληγορία και τον διδακτισμό της. Πίστεψα πως θα έβρισκαν πολλούς θιασώτες ανάμεσα στους παραδοσιακούς υποστηρικτές της ταξικής ανάλυσης και να (!) που τώρα κατηγορούνται ακριβώς από αυτούς για το ακριβώς αντίθετο. Έκπληκτη ακούω πως υποτιμούνται οι παρακατιανοί αφού κατονομάζονται ως παράσιτα ή ότι τα επικίνδυνα παιχνίδια αυτών των χρεωμένων φτωχοδιάβολων περιγράφονται ως επιδιώξεις κοινωνικής ανόδου κατά τα πρότυπα του νεοφιλελευθερισμού.

 Στην λογοτεχνία των μητροπόλεων- των Κοσμοπόλεων και του Υπόγειου κόσμου κατά Ντε Λί

λο - συχνά αναφέρονται ως αρουραίοι, γιατί όχι παράσιτα, που ζούνε αόρατοι αλλά παράλληλα εισβάλουν αιφνίδια και ύπουλα στις τακτοποιημένες ζωές των απάνω. Είναι η απειλή τους. Αυτό η ταινία, πρέπει να το αναγνωρίσουμε, το έδειξε ανάγλυφα. Τι επιδιώκουν να κάνουν με αυτή την εισβολή; Και ποιον πρώτα βλάπτουν με την παρουσία τους; Το άλλο παράσιτο και τον άλλο χρεωμένο άνθρωπο. Ο πόλεμος που ξεσπάει ανάμεσά τους είναι ανηλεής και τα πρώτα θύματα είναι οι ίδιοι. Αυτή η ζοφερή προοπτική είναι και το δυνατό σημείο της ταινίας. Καμία αλληλεγγύη, μόνο πόλεμος.  Πόλεμος για μια θέση παράσιτου.

Στην τελική σκηνή ο γιός, αυτός που τα ξεκίνησε όλα, στέλνει σήματα στον πατέρα χωμένο στο κρυφό υπόγειο της βίλλας. Ένα υπόγειο που δεν φαίνεται στα σχέδια του αρχιτέκτονα, που δεν ξέρουν οι ιδιοκτήτες ότι τους ανήκει. Ο γιός έχει υποστεί ένα ισχυρό χτύπημα στο κεφάλι, επιζεί αλλά τον βλέπουμε να ακολουθεί τη μητέρα με την απάθεια της εγκεφαλικής βλάβης. Το να πιστεύει αυτός ο ήρωας πως κάποτε θα γίνει ιδιοκτήτης της βίλλας και θα ελευθερώσει τον πατέρα του είναι, νομίζω, ένα πολύ πικρό σχόλιο για το ανέφικτο αυτής της προσδοκίας. Ο κόσμος είναι χωρισμένος με τεράστια αδικία στα δυο, αυτό λέει σε όλους τους τόνους η ταινία.

Ξανασκέφτηκα τα περί σχηματικού στα Παράσιτα, τελευταία. Ένας φίλος μου περιέγραψε την συνέντευξη του νεαρού ηθοποιού που είχε τον ρόλο του γιού. Η συνέντευξη δόθηκε στο σπίτι του. Ένα δωμάτιο με μπάνιο και κοινόχρηστη κουζίνα. Ο ηθοποιός είπε ότι στην Κορέα οι κατώτερες τάξεις αποκαλούνται τα «βρώμικα κουτάλια» ενώ η ανώτερη είναι τα «χρυσά κουτάλια». Και ότι δεν υπάρχει κανένας τρόπος ένα βρώμικο κουτάλι να γίνει χρυσό. Αυτή η ταινία, λοιπόν, σάρωσε τα βραβεία στο Χόλλυγουντ. Είναι κάτι που δεν θα μπορούσαμε να το προβλέψουμε τα προηγούμενα χρόνια. Αυτό το «παμφάγο σύμπαν που τα χωνεύει όλα και τα μεταλλάσει» σαν να δείχνει μια ιδιαίτερη ευαισθησία, που γιατί να μας είναι ενοχλητική ή να απειλεί την δική μας αλήθεια;

Τζένη Οικονομίδη